Milan Kundera
Ga eens na, Mozes heeft ‘gij zult niet liegen’ in Gods tien geboden niet opgenomen. Dat is geen toeval!

(Onsterfelijkheid, 1990)

In een hoofdstuk getiteld ‘Het elfde gebod’ schrijft Kundera over de rol van de journalist in onze samenleving en over zijn macht. Deze macht is gebaseerd op het feit dat de journalist op alle vragen die hij stelt, een antwoord mag eisen. Volgens Kundera is dit een uiterst vreemde en zelfs gevaarlijke situatie, want ‘het recht op de waarheid’ heeft voor veel onderdrukking en terreur gezorgd in fascistische en communistische staten. Zelfs gedachten waren niet privé: men kon je over alles aan de tand voelen.
Liegen is, behalve als je voor een rechtbank staat, toegestaan in een democratie en dat moeten we volgens Kundera zo houden. “Wie ‘gij zult niet liegen’ zegt, moet eerst ‘geef antwoord’ gezegd hebben en God heeft niemand het recht gegeven antwoord van een ander te eisen. ‘Gij zult niet liegen’ en ‘spreek de waarheid’ zijn woorden die iemand niet tot een ander zou mogen richten, zolang hij hem als zijn gelijke beschouwt.”