Citaat 34

Theodor W.Adorno
'Alleen begrippen kunnen volbrengen, wat het begrip verhindert.'
(Negative Dialektik, 1964)


Als wij iets over de wereld zeggen of een bepaald object beschrijven, gebruiken wij begrippen. Adorno meent dat we het specifieke van een object echter nooit kunnen zien als we het met onze categoriserende begrippen proberen te definiëren. We onderdrukken het object in ons taal- en denksysteem, nog voordat het zijn echte gezicht heeft kunnen laten zien. Wij proberen dus de wereld te begrijpen via begrippen, maar deze begrippen verhinderen ons tegelijk om iets werkelijk te begrijpen. 'Nur Begriffe können vollbringen, was der Begriff verhindert.'
Adorno beseft ook dat we niets anders hebben dan begrippen om de wereld te kunnen benaderen: objecten zelf spreken niet direct tot ons. De enige 'oplossing' is om onze begrippen zo precies mogelijk in te zetten en om objecten niet met één enkel begrip vast te pinnen. We behouden het meest van een specifiek object als we het binnen een groot web van zorgvuldig gekozen begrippen een plaats geven. Maar zelfs dan, zegt Adorno, zullen de begrippen nog verhinderen, wat we juist trachten te bewerkstelligen: het begrijpen en interpreteren van onze wereld.


terug naar overzicht citaten
vorige citaat
volgende citaat