Filosofiekalender 2003 (7)

‘De roman onderzoekt niet de werkelijkheid, maar het bestaan.’(Milan Kundera, De kunst van de roman, 1986)

Milan Kundera schrijft romans zoals anderen filosofische boeken schrijven. Een roman is voor hem een onderzoek of een experiment en is daarom niet geheel vrijblijvend. Als een boek geen onbekend terrein ontdekt, is het volgens Kundera zelfs immoreel om het te publiceren.
Toch is de taak van de schrijver anders dan die van de filosoof. Een filosoof onderzoekt de werkelijkheid in een abstracte ruimte en probeert dat wat (waar) is, te beschrijven. De schrijver gebruikt fictieve personages om naar de werkelijkheid te kijken en verkent daarom niet de werkelijkheid, maar het bestaan. Met andere woorden: een schrijver beschrijft niet wat er is, maar wat er zou kunnen zijn. De roman stopt niet bij de feiten van de werkelijkheid, maar onderzoekt het bestaan, het veld van menselijke mogelijkheden.