Univers – Waarheid moet je overboord gooien

Haar vriend zette haar het mes op de keel. Jaag je dromen na! Nu ligt ‘De Onfeilbare’ in de boekhandels, waarin Cleo de Onfeilbare vriendin Amber de Onzekere de ogen opent. Oud-filosofiestudente en Univers-medewerkster Claire Polders over waarheid, leugens en vriendschap in haar debuut.

door: Daan Rutten

De schrijfster zit in een cafeetje aan de Nieuwlandstraat, waar ze met regelmaat kwam toen ze studeerde in Tilburg. Gedistingeerd in het zwart met wit, rokje en hoge laarzen: in vijf jaren Parijs een echte Parisienne geworden. In haar handtas de sleutelroman ‘De Profielschets’ van Joke Hermsen, zojuist gekocht. “Ik heb een paar keer college van Joke gehad in Tilburg, dat ging toen ook al over het feminisme… Maar iemand vroeg me of de jonge blonde studente in het boek Klaartje op mij gebaseerd is. Als ik erover nadenk: zo veel blonde, ambitieuze en jonge studentes waren er niet bij filosofie. Sterker: volgens mij was ik de enige.”

Had à la Klaartje een hoogleraar op de UvT een oogje op je?
“Eh… ik denk dat iedereen dat wel een keer heeft meegemaakt.”

Je bent nog maar 28, schrijfster en filosofe, je woont en werkt in het chique 6e Quartier in Parijs. Hoe doe je dat?
“Filosofe was een ideetje van de uitgever. Je bent jong en dat staat mooi op de achterflap. Ach, op de een of andere manier is iedereen filosoof. Maar ik ben schrijver. Ik wou ook altijd al naar Parijs. Om onverklaarbare redenen stond dat al in dagboeken van mijn kindertijd. Ik heb filosofie studeren in Parijs gebruikt als motief om te gaan. Ik hoopte al stiekem een leuke Fransman aan de haak te slaan, maar dat bleek niet makkelijk. Drie dagen voor vertrek kwam ik een bijzondere Amerikaan tegen. Ik bleef alsnog en startte een eigen webdesign-bedrijfje, om het hoofd boven water te houden. Later, op een vakantie, zette mijn vriend me het mes op de keel. Zoals Cleo dat in mijn boek ook ongeveer doet bij hoofdpersoon Amber. Ik moest mijn droom najagen, schrijven. Hij heeft gelijk.”

Hoe kwam je debuut tot stand?
“In Tilburg vertelde een ouderejaars me dat Jaap Goedegebuure (thans decaan letterenfaculteit, DR) literaire stadswandelingen maakt met studenten in Florence. Hij staat op plekken stil en laat studenten spontaan een verhaal vertellen, als een soort Decamerone in Florence. Ik wou meteen mee, maar toch ook paniek. Stel dat ik moest vertellen? Ik heb niets te zeggen! Ik ben me gaan voorbereiden op de hotelkamer met steun van Hagar die ik tijdens de busreis had leren kennen. Daar ontkiemde het verhaal over de vriendschap tussen twee vrouwen. Begin 2002 ben ik gaan schrijven met dat kleine ideetje. Een jaar later was de eerste versie af. Ik heb het toen aan Hugo Verdaasdonk (letteren-coryfee van de UvT, DR) laten lezen. Ik hoopte dat Hugo zou zeggen: ‘geweldige roman!’ Maar ik kreeg een manuscript vol aantekeningen terug. ‘Dit is niks, je moet terug naar de schrijftafel.’ Een klap, maar ik ben gaan herschrijven en een half jaar later vond ik een literair agente die er een boek in zag.”

Waarheid is een belangrijk thema in dit boek. Vertel er wat over.
“Iedereen zoekt ernaar, maar je zoekt tegen beter weten in en je hebt er niets aan. Je kunt het beter overboord gooien. Toch blijk ik erin geloven. Ook al is alles om me heen relatief, aan het afgepelde ‘ik denk dus ik ben’ van Descartes heb ik niet genoeg. Ik blijf voorlopig zoeken naar redenen waarom ik hier ben.
Het motto van hoofdpersoon Amber is dat van Socrates: ‘ik weet dat ik niets weet’. Maar ondertussen denkt ze toch veel meer te weten. Ze zegt dat ze geen banden meer heeft met God. Maar ze refereert er voortdurend aan, al haar morele waarden komen uit de Bijbel. Ze is zo naïef dat ze wel moet vallen. Als je zegt dat God dood is, kun je je daar als christen moeilijk rekenschap van geven. Ze moet zich bedenken: waarom is haar vriendin Cleo een slechte vrouw als ze liegt? Waarom is liegen slecht als God er niet is?”

Geef ‘ns antwoord.
“Als filosoof zou ik zeggen dat de leugen misschien wel dichter bij de waarheid ligt, zoals Cleo haar gevoel niet verloochent. Misschien is het zoals Nietzsche zei: ontsluier de waarheid niet, want kijk je recht in haar aangezicht dan zie je niets, of niet wat je wilt zien. Als schrijver neem ik de boodschap van Oscar Wilde die in ‘The decay of lying’ schreef: als je waarheid hoger acht dan schoonheid zul je nooit kunst maken.” [DR]

[Claire Polders’ boek verscheen bij uitgeverij Balans. Ze zal ‘De Onfeilbare’ donderdag 24 februari presenteren in de Gianotten-boekhandel op de campus van 15:00- 16:00 uur met achteraf een borrel in Esplanade.]