Polisse – de film

De speelfilm die in mei 2011 de Prix de Jury op het Cannes filmfestival won, is vorige week in Frankrijk in première gegaan. Wie er tegen kan zich twee uur in een rauwe werkelijkheid te laten onderdompelen en niet bang is voor beelden en dialogen die je doen zweten of rillen van verontwaardiging, moet Polisse absoluut gaan zien. Wie vreest te teergevoelig te zijn, kan beter eerst een scout naar de bioscoop sturen.

Polisse is een film over kindermishandeling en pedofilie en over de agenten die dag in dag uit met deze misdrijven in aanraking komen. Via talloze vignetten, die aan een documentaire doen denken, wordt er een beeld geschetst van een team in het Noorden van Parijs. We zien hoe zij verdachten verhoren en de ervaringen van slachtoffers zo nauwkeurig mogelijk optekenen. En we zien hoe ze zich tot elkaar verhouden en hun persoonlijke levens ontsporen.

De agenten lijken afgestompt door al het misbruik dat ze dagelijks op hun bord krijgen, en kunnen bot reageren op jonge meisjes, die met hun eigen seksualiteit te koop lopen, of op een dakloze moeder, die haar zoon wil afstaan in de hoop dat hij zo een beter leven zal krijgen. Tegelijk toont ieder van hen zich van zijn of haar gevoelige kant wanneer een specifiek verhaal te dichtbij lijkt te komen. Er wordt niets verteld over de achtergrond van de agenten, over hoe hun jeugd was of waarom zij voor dit beroep hebben gekozen, maar er wordt gesuggereerd dat er parallellen bestaan tussen hun levens en dat van de kinderen die ze proberen te helpen.

Soms leek het of de regisseuse en auteur van de film, Maïwenn, met een lijstje heeft bijgehouden of alle onderwerpen aan bod waren gekomen. Zigeuners die hun kinderen tot stelen aanzetten. Check. Man die zijn dochter wil uithuwelijken. Check. Vrouw die uit angst voor haar man nauwelijks durft te bekennen wat hij hun dochter aandoet. Check. En tegelijk besefte ik, dat je zo’n speelfilm misschien niet anders kunt maken dan met zo’n lijstje: als je een realistisch beeld wilt geven van de situatie, moet je aan zoveel mogelijk casussen aandacht besteden.

De levens van de agenten zelf weerspiegelen de pijn waarmee ze beroepsmatig geconfronteerd worden: veel gebroken gezinnen, veel echtelijke ruzies, veel eenzaamheid en frustraties. Heel af en toe zie je wat collegiale warmte of klinkt er een positieve noot door in de manier waarop de agenten het voor elkaar opnemen. Vaker vraag je je als kijker wanhopig af hoe mensen het volhouden zoveel voor anderen te doen wanneer ze zelf zoveel liefde tekort komen.

Polisse is een film die niet abstraheert. Verwacht geen filosofische gedachten over het slechte in de mens. Geen dialogen over schuld en boete. Polisse is een opeenstapeling van concrete, individuele verhalen, die zich niet terzijde laten schuiven. Na afloop besefte ik sterk mijn eigen, uiterst veilige positie. Ik heb geen kinderen over wie ik mij zorgen kan maken. Ik hoef niet dagelijks te zien waartoe mensen in staat zijn. Uit naïviteit of onmacht. Uit wreedheid of geldbejag. Ik schrijf alleen, over een wereld waar ik (als ik dit zie) nauwelijks deel van uitmaak – maar waar ik, dankzij films als deze, weer bij betrokken raak.

Meer informatie over Polisse op IMDB