Nederland leest: Het leven is vurrukkulluk

Het leven is vurrukkulluk van Remco Campert stond op de literatuurlijst van mijn middelbare school. Ik ontdekte de niet zo aantrekkelijke Lijsters-uitgave van het boek onderin de kast van mijn broer en las het in een middag uit. Ik was niet onder de indruk.

Te veel seks, of in ieder geval, te veel aandacht voor seksuele spanningen, verleidingen en spelletjes, en de eindeloze dialogen over frivole zaken irriteerden me. Op de achterkant van de uitgave stond dat een serieuze lezer het boek zou lezen als ‘een satirisch portret van een verloren generatie’. Mensen die minder zwaar op de hand waren, zouden het boek eerder opvatten als ‘een luchtige zomeridylle waar om gelachen mag worden.’ Ik vrees dat ik in die tijd zwaar op de hand was, maar te onrijp om tot de satirische lagen door te kunnen dringen. Ik interpreteerde Het leven is vurrukkulluk dus tandenknarsend als een zomeridylle die diepgang miste.

Onlangs las ik het boek opnieuw, in de trein van Rotterdam naar Parijs. Dit keer met een haast verliefde glimlach. De personages zijn aandoenlijk, naïef en toch wijs, en ook al worden ze schijnbaar stereotiep weggezet, hun handelingen en beslissingen blijven verbazen.

Ik houd vooral van het hoofdstuk waarin de dichter Boelie samen met de welopgevoede Etta bij de buren inbreekt en zij hem haar jaloezie voor de gewone ‘echte’ mens bekent. ‘Wat een rust moet het geven om niet wakker te worden in de protserige uitstalling van eigen beterweten, maar in de smakeloosheid van een hotelkamer die niet elke ochtend het onmogelijke van je eist, die je niet elke ochtend met al z’n mooie voorwerpen toeroept wat voor mens je ook deze dag weer geacht wordt te zijn: iemand uit de bevoorrechte klasse van de mensen met goede smaak.’ En Boelie’s antwoord daarop, een paar bladzijden later: ‘Wat zijn dat, echte mensen? Arbeiders, boeren? Denk je dat die beter of slechter zijn dan wij? Je zou het geen uur met ze uithouden.’

Maar met Campert en zijn novelle uit 1961 hield ik het prima twee-en-een-half uur uit. Ben benieuwd wat de rest van Nederland vindt.